Door: Rob Feenstra
Ere wie ere toekomt, het idee komt van Bill Gates. In 2017 stelde hij voor om robots inkomstenbelasting te laten betalen omdat ze anders bevoordeeld worden ten opzichte van ‘gewone’ werknemers. Sindsdien duikt het begrip in allerlei vormen op, ook in Nederland. Zo opperde beleggingsgoeroe Geert Schaaij onlangs nog dat het een goede manier is om banenverlies van het middenkader te voorkomen.
Het is mooi dat er over robottax wordt gesproken, want het betekent in ieder geval dat er nagedacht wordt over een toekomst waarin robots in toenemende mate routinematig werk overnemen van mensen. Maar zijn we in ‘ons’ vakgebied gebaat bij een robottax?
Laten we eens kijken naar een voorbeeld. Iedere bibliotheekmedewerker kent de ergernis van boeken die niet op de juiste plaats zijn teruggezet, want een verkeerd teruggezet boek is een verloren boek. Een oplossing is een arbeidsintensieve operatie waarbij medewerkers alle kasten langsgaan. Gelukkig zijn er inmiddels robots die buiten de openingsuren langs de kasten gaan en verkeerd geplaatste exemplaren detecteren (dankzij de RFID-chips in de boeken). Het heeft nog niet tot baanverlies geleid en er zijn ook nog geen verhalen bekend van bibliothecarissen die vol nostalgie praten over de tijd dat ze urenlang op zoek waren naar zoekgeraakte boeken.
Is een robottax nu wel of geen oplossing voor routinematig werk? Misschien betekent het hooguit een kleine vertraging van een ontwikkeling die toch niet is te stuiten. Bovendien zou het zomaar zo kunnen zijn dat de inzet van robots juist voor meer werkgelegenheid zorgt. Het Centraal Planbureau adviseert in de Macro Economische Verkenning 2019 in elk geval negatief over de invoering van robotbelasting. En gelukkig maar, want voor je het weet vertrekken ze naar een belastingparadijs.
Rob Feenstra is projectleider/consultant bij de Universitaire Bibliotheken Leiden; heeft als aandachtsgebieden bibliotheeksystemen en de digitale bibliotheek
Deze bijdrage komt uit IP nr. 1 / 2019. Het gehele nummer kun je hier lezen.