Het hogere regionale gerechtshof van Sleeswijk (Duitsland) heeft het verzoek van Stichting Onderzoek Marktinformatie (SOMI) omtrent het gebruik van Meta voor trainen van zijn AI-model voorlopig afgewezen. Wel heeft het hof expliciet bevestigd dat de bevindingen van SOMI dat de gegevenspraktijken van Meta in strijd zijn met het EU-recht, juist zijn.
Het hof wees de voorlopige voorziening af op procedurele gronden, omdat SOMI het verzoek te laat had ingediend na de aankondiging van Meta op 14 april dat het moederbedrijf van Facebook en Instagram alle openbare data van volwassen gebruikers wil gebruiken om zijn AI-model Llama te trainen.
Wel erkent het hof dat de AI-training waarschijnlijk gevoelige gegevens, informatie over niet-geregistreerde personen en inhoud van minderjarigen omvat – allemaal schendingen van de bescherming voor bijzondere persoonsgegevens op grond van de AVG. Een dergelijke verwerking kan niet worden gerechtvaardigd op grond van ‘gerechtvaardigd belang’ en vereist uitdrukkelijke toestemming, die Meta niet heeft verkregen.
Wet Digitale Markten
SOMI voerde aan dat het gedrag van Meta ook in strijd is met de Wet Digitale Markten (Digital Markets Act – DMA). Meta combineert gegevens van Facebook en Instagram zonder gebruikers een duidelijke keuze te bieden. Ook biedt het bedrijf geen transparantie in zijn algemene voorwaarden en breidt het gebruik van gegevens uit naar AI-systemen buiten zijn sociale mediaplatforms.
De uitspraak van het hogere regionale gerechtshof van Sleeswijk toont volgens SOMI de kracht aan van dwangmaatregelen om EU-burgers te beschermen tegen onrechtmatige gegevensuitbuiting door Big Tech. Het geeft volgens de stichting ook een duidelijke procedurele boodschap af. ‘Dit instrument moet onmiddellijk worden ingezet wanneer inbreukmakend gedrag wordt gemeld. Zo voorkom je dat de mogelijkheid om snel op te treden voor de getroffen consumenten verloren gaat.’
Rechtszaak voortgezet
SOMI wil dit instrument nu proactiever en vaker inzetten in zijn campagnes als er sprake is van duidelijke schendingen van EU-wetgeving, onder meer in lopende campagnes tegen andere platforms zoals X.
Op basis van dit vonnis, lopende claims tegen Meta elders in de EU en bewijsmateriaal dat is verzameld door toezichthouders en onafhankelijke onderzoekers, zet SOMI de rechtszaak in Duitsland voort om een definitieve uitspraak te verkrijgen over de onwettigheid van het gedrag van Meta binnen de EU.