Wat zijn de wensen van professionals die informatie zoeken als kerntaak hebben? Om daarachter te komen zette Suzan Verberne, onderzoeker en docent bij de Universiteit Leiden, een enquête uit. Haar doel: een plan uitstippelen voor wetenschappelijk onderzoek naar het verbeteren van zoeksystemen.
Door: Ronald de Nijs
‘Mijn eigen onderzoek en dat van mijn promovendi gaat over informatie zoeken of ontsluiten in specifieke domeinen. Vaak betreft dat het werk van kenniswerkers, zoals journalisten, wetenschappers, juristen en archeologen,’ zegt Suzan Verberne, werkzaam bij het Informatica-instituut (LIACS) van de Universiteit Leiden. Haar eigen expertise is textmining maar ze heeft ook grote interesse in de menselijke kant: hoe zoeken mensen informatie, en dan vooral voor hun werk. ‘Mensen die op hun werk complexe vragen beantwoorden, hebben vaak meerdere queries achter elkaar nodig, en specialistische zoekmachines zoals PubMed en Google Scholar.’
Beperkingen
Haar vakgebied, information retrieval, valt onder de informatica. ‘Ons onderzoek is niet erg sociaal-wetenschappelijk van aard, maar richt zich vooral op het optimaliseren van resultaten voor simpele zoekvragen. Neem bijvoorbeeld de zoekvraag of een restaurant geopend is. In mijn vakgebied gaat het dan om de positie waar het juiste antwoord staat. Maar kijk je naar werkgerelateerd informatie zoeken in specifieke domeinen, dan werkt googlen niet meer. Je wilt dan specifieker kunnen formuleren waar je naar op zoekt bent, maar ook kunnen voortborduren op reeds aanwezige kennis en op eerdere zoekvragen. Kortom, ons onderzoek is nu enigszins beperkt.’
Enquête
‘We zouden in het onderzoeksveld meer aandacht moeten hebben voor werkgerelateerd informatie zoeken,’ zegt Verberne. Daarom besloot ze afgelopen zomer voor internationale collega’s een workshop over deze kwestie te organiseren. Onontbeerlijk daarbij was de input van de professionals zelf. Via een internationale enquête wilde ze daarachter komen. Hoewel de enquête was uitgezet onder kenniswerkers in allerlei gremia, bleek hij vooral te zijn ingevuld door informatiespecialisten. ‘Het meest ingevulde beroep was librarian.’
Uitkomsten
Op Smart Humanity zal Suzan Verberne uitgebreid ingaan op de resultaten van deze enquête, maar voor IP wil ze graag de opvallendste uitkomsten noemen. ‘Dat wat de gebruiker het liefst aan de professionele zoekomgeving verbeterd zou willen zien, is een meer geïntegreerde zoekomgeving.’ Ook opvallend: uit de gegeven voorbeelden blijkt dat er héél exacte zoekvragen geformuleerd worden. ‘Tegelijkertijd hoeft dat het zoeken niet altijd zo complex te zijn; mensen zoeken ook vaak snel even iets op.’ Wat haar eveneens verraste was dat vrijwel alle professionals, ongeacht hun expertisegebied, dezelfde wensen hebben als het om zoekmachines gaat.
Hoe nu verder
Wat heeft de workshop opgeleverd? ‘In ons werkveld is grote behoefte om de gebruikers bij het onderzoek te betrekken. En dan bedoel ik dat we aan gebruikers vragen wat ze precies willen en of ze tevreden zijn. Ook willen we mensen observeren terwijl ze zoeken, om zo te leren over hun gedrag.’
Samen met haar collega’s stelt Verberne nu een roadmap op voor hoe nieuw onderzoek eruit moet gaan zien. Daarvoor is de input van informatieprofessionals nog altijd welkom. ‘Ik ben heel benieuwd naar de reacties van bezoekers op Smart Humanity naar onze enquêteresultaten.’
Ronald de Nijs is eindredacteur van IP.
Deze bijdrage komt uit de Smart Humanity-special van IP nr. 8 / 2018. De special is hier te lezen, het ‘reguliere’ nummer vind je hier.