Onafhankelijke zoekmachine moet pluriformiteit in medialandschap vergroten.
Google is de grootste en machtigste zoekmachine ter wereld. Het bedrijf is veel meer dan alleen een zoekmachine. Door het grote gratis aanbod aan content en diensten zoals YouTube, kaarten, boeken, nieuws en Gmail is Google een ware mediamacht geworden. De manier waarop Google informatie aanbiedt en weglaat, is voor veel mensen bepalend geworden.
Het Bundesverfassungsgericht, Duitslands hoogste rechtbank die beslist over grondrechten, verbiedt machtsconcentraties in de media. Zo wil de rechtbank pluriformiteit garanderen. Wordt het niet eens tijd dat Duitsland zijn eigen, onafhankelijke zoekmachine ontwikkelt? Die vraag stelt Hans Hege, de hoogste media-ambtenaar van de bondsstaat Berlin-Brandenburg, in de Frankfurter Allgemeine Zeitung.
Die nieuwe zoekmachine moet uit publieke middelen gefinancierd worden. Omdat de zoekmachine betaald wordt met belastinggeld, is geld verdienen niet noodzakelijk. Daarom kan de Google-concurrent ook reclamevrij zijn.
Heges idee is verre van nieuw. Critici wijzen er in reacties op zijn artikel op dat Frankrijk en Duitsland al eerder hebben geprobeerd om een onafhankelijke zoekmachine te ontwikkelen. Een Frans-Duitse samenwerking met als doel Google voorbij te streven mislukte in 2006. Duitsland stapte uit het project vanwege meningsverschillen over de focus van het zoekproject. De Fransen wilden een multimediale zoekmachine en de Duitsers een tekstgeoriënteerde. Frankrijk en de Europese Unie hebben daarna een kleine 200 miljoen euro gestoken in Quaero en Duitsland lanceerde een eigen zoekproject: Theseus. Zowel Quaero als Theseus is tot stilstand gekomen.
Er is nog een bezwaar tegen een nieuwe poging om een onafhankelijke zoekmachine te ontwikkelen die de dominantie van Google moet opheffen. Er is inmiddels al een Europese zoekmachine: Europeana. De Europese digitale bibliotheek biedt toegang tot talloze culturele bronnen in geschrift, (bewegend) beeld en geluid. Op het gebied van erfgoed is het misschien nog mogelijk om Google te verslaan. Het gebruik van Google is zo ingeburgerd dat een gespecialiseerde zoeksite met een specifiek aanbod, in het geval van Europeana-erfgoed, internetgebruikers misschien nog kan verleiden eens een ander zoekpad in te slaan.
Deze bijdrage komt uit IP nr. 10 / 2012. Het gehele nummer kun je hier lezen