Op 5 juni presenteerde de Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid (CCDD) haar strategische agenda ‘Voor de eeuwigheid?’ De coalitie is een samenwerkingsverband van culturele instellingen die duurzame toegankelijkheid in de culturele sector vorm willen geven en willen dienen als aanspreekpunt voor beleidsmakers. In de Strategische Agenda heeft de CCDD vastgelegd welke concrete acties zij op de korte en lange termijn wil ondernemen om de duurzame toegankelijkheid van gedigitaliseerd en digital-born erfgoed op de kaart te zetten.
Door: Pepijn Lemmens
De agenda bevat zes kernpunten: lobbyen bij overheden, relaties onderhouden, bewustwording kweken over het belang van digitale duurzaamheid, beleidsmatige inbedding hiervan, samenwerking bevorderen en onderzoek initiëren.
De coalitie overhandigde het eerste exemplaar van de agenda aan Marjan Hammersma, directeur-generaal Cultuur en Media bij het ministerie van OCW. Deze gaf aan dat de agenda op een goed moment kwam: het ministerie is zich op dit moment aan het heroriënteren op zijn rol in het digitale veld. De afgelopen jaren heeft het ministerie zich voornamelijk ingespannen om ervoor te zorgen dat scholen werden voorzien van computers en dat de culturele sector geld kreeg om haar collecties te digitaliseren. In de nieuwe visie zullen openbaarheid, hergebruik en auteursrechten, infrastructuur en toegankelijkheid en digitale duurzaamheid een hoofdrol spelen.
Dubbele zwarte gat
In de Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid hebben sectorinstituten en culturele instellingen als het Rijksmuseum, Eye Filminstituut en Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie (RKD) zich verenigd om vorm te geven aan de digitale duurzaamheid van cultureel erfgoed. Sandra den Hamer, directeur van het Eye Filminstituut en voorzitter van de CCDD, wees in haar toespraak op het dreigende ‘dubbele zwarte gat’: analoge collecties zoals celluloid films moeten nú worden gedigitaliseerd om niet verloren te gaan, en digitale collecties moeten nú duurzaam worden opgeslagen om voor het nageslacht bewaard te blijven. Vijftig procent van de instellingen geeft aan op dit moment ‘borndigital’ erfgoed te verzamelen, waarmee de noodzaak tot duurzaam beheer hiervan snel toeneemt. Anders dan bij ‘fysiek’ erfgoed zijn er op het gebied van born-digital erfgoedbeheer nog nauwelijks best practices en standaarden. De CCDD wil hier snel verandering in aanbrengen.
NCDD
De CCDD neemt ook zitting in het bestuur van de Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (NCDD). Deze werd in 2008 opgericht met als doel een organisatorische en technische infrastructuur tot stand te brengen die waarborgt dat digitale bestanden ook op de lange termijn bruikbaar blijven. In 2010 schreef de Raad voor Cultuur: ‘Opmerkelijk genoeg ontbreken de musea volledig in de NCDD-rapportage. Er bestaat geen kennispartner in het museaal digitaal domein.’ De CCDD heeft nu deze rol op zich genomen.
Aanbevelingen
In de strategische agenda, die de vorm heeft gekregen van een glossy magazine, heeft de CCDD een aantal aanbevelingen opgenomen voor zowel beleidsmakers als erfgoedinstellingen. Deze laatste wordt vooral aangeraden samenwerking te zoeken en bijvoorbeeld niet individueel e-depots te gaan ontwikkelen. Beleidsmakers wordt geadviseerd snel een visie te ontwikkelen op duurzame toegankelijkheid door deze bijvoorbeeld te verbinden aan subsidievoorwaarden.
De volledige agenda is te downloaden via de website van kenniscentrum digitaal erfgoed DEN, www.den.nl.
Pepijn Lemmens is webcoördinator bij het Nederlands Architectuurinstituut (NAi).
Deze bijdrage komt uit IP nr. 7&8 / 2012. Het gehele nummer kun je hier lezen