Er is al heel wat afgeschreven over de ‘Right-to-be-Forgotten’-uitspraak van het Europese hof en wat dat voor Google betekent. Vooral Amerikanen vinden het volstrekt onbegrijpelijk en beschouwen het als censuur. Zij hebben de vrijheid van meningsuiting immers hoog in hun vaandel staan – wel gecontroleerd door de NSA natuurlijk. Maar het voelt ook alsof een bibliotheek alle boeken uit haar catalogus zou moeten verwijderen, waarin achterhaalde informatie staat. Maar ze mogen op de plank blijven staan. Op basis van dat criterium zouden we nog wel even werk hebben. Ook zonder beroep op de vrijheid van meningsuiting moet voor rechtgeaarde informatieprofessionals natuurlijk alle informatie vindbaar blijven.
Overigens benadruk ik nog maar eens dat er niet echt informatie verdwijnt. De betwiste pagina’s zelf blijven gewoon bestaan en Google haalt ze ook niet uit zijn index. Op google.com blijven ze zelfs gewoon in zoekresultaten verschijnen. Alleen op Europese versies als google.fr, google.de of google.nl worden betwiste pagina’s uit de resultatenlijst verwijderd. En dat meldt Google ook onderaan: ‘Some results may have been removed under data protection law in Europe’. Die melding wordt niet erg selectief toegepast. Zij blijkt te verschijnen bij elke zoekvraag die door Google als persoonsnaam wordt geïnterpreteerd. Ook wie bij google.nl naar ‘Eric Sieverts’ zoekt, krijgt deze melding, terwijl ik echt niets heb proberen te verdoezelen van wat op het web over mij te vinden is. Intussen worden al regelmatig onbedoelde voorbeelden gemeld: verwijderde berichten over bedriegers en zwendelaars dat ze bedriegers en zwendelaars waren – en waarschijnlijk nog zijn, zodat we toch wel graag gewaarschuwd willen blijven. En sowieso gaat Google hier klungelig mee om. Misschien ook wel expres, opdat maar goed duidelijk wordt hoe onuitvoerbaar die RtbFwet is.
Bovendien lijkt die ook nog het tegendeel te bevorderen van wat beoogd werd. Verwijderde informatie wordt soms juist beter vindbaar. Diverse weblogs wezen er al op dat ook hier het ‘Streisand-effect’ optreedt. Genoemd naar Barbra, die – uit angst voor inbrekers – een foto van haar dure villa van internet verwijderd wilde hebben, waarna die foto duizendvoudig op allerlei sites verscheen. Zo weet nu ook de hele wereld dat die Spaanse meneer ooit failliet ging. En media als Guardian en BBC rapporteren uitgebreid over oude berichten waarvan Google ze meedeelde dat ze waren verwijderd. Bovendien is iemand een website ‘hiddenfromgoogle.com’ begonnen, waarop wordt bijgehouden wat er allemaal verwijderd wordt. Daar iets vinden is weliswaar niet zo makkelijk als bij Google, maar dit soort meldingen en berichten maakt automatisch dat in Google die oude informatie juist weer vaker komt bovendrijven, ondanks het weglaten van de oorspronkelijke pagina.
Of moeten we het probleem misschien toch wat relativeren? Door de overmaat aan informatie op internet dreigen relevante resultaten over vrijwel elk willekeurig onderwerp toch al steeds meer onder te sneeuwen. Misschien dus maar goed dat Google dingen vergeet? Nee! Vergeet het maar. Geen geforceerde Alzheimer.
Eric Sieverts is redacteur van Informatie Professional en freelance docent en adviseur.
Deze bijdrage komt uit IP nr. 6 / 2014. Het gehele nummer kun je hier lezen