Het CABR-archief (Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging) wordt vanaf 1 juli digitaal doorzoekbaar via vijf terminals in het Nationaal Archief. Minister Eppo Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap werkt momenteel aan een wetsvoorstel om het volledige archief doorzoekbaar te maken. Zijn plannen stuiten (opnieuw) op kritiek van onder meer de Autoriteit Persoonsgegevens (AP).
Mensen met een onderzoeksbelang kunnen de dossiers uit het CABR per juli inzien op vijf computers. Het gaat om ongeveer een derde van het papieren archief en bevat de dossiers van 425.000 Nederlanders die na de Tweede Wereldoorlog zijn onderzocht op collaboratie.
Online openstelling uitgesteld
Bruins stelde het online openstellen van het CABR eerder uit na een waarschuwingsbrief van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). Een voor iedereen toegankelijke omgeving met doorzoekbaarheid in tekst kan volgens de AP leiden tot onrechtmatige inbreuk op de privacy voor nog levende betrokkenen.
De bewindsman kwam vervolgens met een tussenoplossing. Het onlinearchief kan nu onder voorwaarden worden ingezien vanuit de studiezaal van het Nationaal Archief. Bruins is momenteel bezig met een wetsvoorstel om het archief alsnog breed (online) toegankelijk te maken.
Kritiek op wetsvoorstel Bruins
Zowel de Autoriteit Persoonsgegevens als het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) zijn kritisch op Bruins’ wetsvoorstel om online toegang tot het omstreden oorlogsarchief te realiseren. ‘Het voorstel heft de wettelijke bescherming van de persoonsgegevens van levende mensen in veel gevoelige archieven in feite op’, oordeelt de AP.
Het wetsvoorstel dat Bruins heeft geschreven, zou ook voor andere archieven gelden en bevat op verschillende andere punten ‘ingrijpende wijzigingen’. Als Bruins het voorstel doorzet zoals het er nu uitziet, zouden delen naar verwachting ‘buiten toepassing gelaten moeten worden’ omdat ze in strijd zijn met hoger recht zoals Europese privacyregels.
Het ACOI meldt dat het pleitbezorger is van openbaarheid en het belangrijk te vinden dat het grootste oorlogsarchief van Nederland digitaal toegankelijk wordt. ‘Maar het wetsvoorstel van minister Bruins biedt daar geen oplossing voor. Het roept namelijk een onnodig ingewikkelde procedure in het leven, waarbij de onzekerheid aanhoudt en een definitieve uitkomst nog lang op zich laat wachten.’
ACOI adviseert daarom de nieuwe ingewikkelde procedure uit het wetsvoorstel te schrappen en aan te sluiten bij de bestaande systematiek.
Zie ook eerdere berichtgeving hierover (in chronologische volgorde):
- Nationaal Archief gewaarschuwd om online openbaarmaking Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR)
- Wetsvoorstel om oorlogsarchief CABR alsnog online toegankelijk te maken
- Nationaal Archief herkent zich niet in door AP geschetst beeld over CABR
- KVAN over CABR-besluit: ‘Catastrofale gevolgen voor de toegang tot archieven in bredere zin’
- CABR onder voorwaarden toch digitaal doorzoekbaar bij Nationaal Archief