Digitale mensenrechtenorganisatie Bits of Freedom begint een kort geding tegen Meta. Ze eist dat het bedrijf van Mark Zuckerberg in apps zoals Instagram en Facebook gebruikers de mogelijkheid biedt een tijdlijn te kiezen die niet gebaseerd is op profilering.
Bits of Freedom sleept Meta voor de rechter voor een overtreding van de Digital Services Act (DSA). Deze wet is bedoeld om gebruikers hun autonomie en controle terug te geven tegenover zeer grote platforms. De zitting is op 22 september. De zaak krijgt steun van onder andere Amnesty International en de Consumentenbond.
‘Het is bizar dat een handvol Amerikaanse techmiljardairs bepalen hoe wij in Nederland iedere dag de wereld zien’, zegt Evelyn Austin, algemeen directeur van Bits of Freedom. ‘De heimelijke surveillance en beïnvloeding die daarbij komen kijken vormen een risico voor onze democratie.’
Gebruikers moeten zelf kunnen kiezen
Bij het bepalen van welke content gebruikers te zien krijgen, stellen grote platforms hun eigen belangen voorop, volgens Austin. ‘Namelijk het verkopen van zoveel mogelijk advertenties op basis van interesses en het gedrag van gebruikers. Daarbij proberen ze gebruikers aan het scherm gekluisterd te houden door ze steeds extremere informatie te serveren. De feed gebaseerd op gebruikersprofielen is daarom als standaard ingesteld.’
Maar op grond van de DSA moeten gebruikers kunnen kiezen voor een alternatief op deze profilerende tijdlijn. Zoals een tijdlijn met enkel de content van mensen en organisaties die zij zelf volgen, op chronologische volgorde, stelt Bits of Freedom. ‘Het probleem is dat Meta gebruikers geen optie geeft om deze standaard als voorkeur in te stellen. Bovendien maakt Meta het onnodig lastig deze tijdlijn te vinden en te gebruiken. Dit is in strijd met de DSA.’
‘Lak aan onze regelgeving’
Austin: ‘Meta laat keer op keer zien totale lak te hebben aan onze wet- en regelgeving. Het is dieptriest dat het nodig is, maar Bits of Freedom ziet geen andere uitweg dan naar de rechter te stappen.’ Meta meldt in een reactie aan de NOS dat het niet de wet denkt te overtreden. ‘We hebben substantiële wijzigingen in onze systemen doorgevoerd om aan onze verplichtingen te voldoen en zijn hierover blijvend in gesprek met de Europese Commissie.’
Aan de hand van een petitie verzamelt Bits of Freedom meer steunbetuigingen voor de zaak.