Meer dan 4000 bezoekers uit 20 verschillende landen ontving Hamburg voor de Duitse Bibliothekartag. Volgens de organisatie een record. Toch telde de deelnemerslijst van deze 101ste editie, van 22-25 mei, slechts vier Nederlanders. Saskia van Bergen bezocht de Bibliothekartag voor de eerste keer en kwam tot de conclusie dat er niet alleen enorm veel te ontdekken viel, maar dat de sfeer ook bijzonder open en ontspannen was.
Door: Saskia van Bergen
Wanneer ik me de eerste ochtend bij de Hamburger Messe aanmeld, krijg ik een volle tas overhandigd. Hierin uiteraard de bekende gadgets, maar ook een programmagids van 150 pagina’s. Dat belooft wat! De meegeleverde badge geeft niet alleen toegang tot het congres, maar we kunnen er ook gratis mee door Hamburg reizen. Dat is natuurlijk goed geregeld, en dit kan over het hele congres worden gezegd. Er zit overduidelijk een efficiënte organisatie achter en voor de uiterst bescheiden congreskosten van 220 euro krijg je veel waar voor je geld.
De Bibliothekartag bestaat zoals elk modern congres niet alleen uit lezingen – verspreid over vier dagen zo’n 90 sessies – maar je kunt ook deelnemen aan excursies, workshops en discussiebijeenkomsten. Ook is er een beurs met meer dan 140 stands. Opvallend is dat de gebruikelijke keynotelezingen ontbreken. Wel is er een sprankelend openingsprogramma, met een lezing van de in Duitsland bekende journalist en schrijver Roger Willemsen en liederen van een hilarisch Hamburgs mannenkoor.
Nascholing
De Bibliothekartag wordt door de Duitsers beschouwd als nascholing. Dit betekent dat er goed wordt nagedacht over de inhoud van de sessies en dat er ruim de tijd wordt genomen om een onderwerp uit te diepen. Dankzij het enorme aanbod kan iedereen zijn eigen programma samenstellen.
Door mijn functie als projectmanager bijzondere collecties ben ik vooral geïnteresseerd in de ontsluiting en presentatie van erfgoed. Er waren verschillende interessante sessies over onder meer de dilemma’s bij het ontsluiten van handschriften en oude drukken en de mogelijkheden die digitalisering biedt voor nieuw onderzoek. Ook de filosofisch getinte lezing van de enige Nederlandse spreker, de Akademiehoogleraar Joep Leerssen, maakte indruk. Innovatief onderzoek komt volgens hem niet voort uit het bestuderen van topstukken, maar van werken die zich in de periferie van ons blikveld bevinden. Alleen massadigitalisering maakt serendipiteit mogelijk. Hij pleitte daarom voor het integraal digitaliseren van tekstcorpora, zonder inhoudelijke voorselectie. Een echte eyeopener was het usabilityonderzoek dat een onderzoeksgroep van de Haute école de gestion in Genève had uitgevoerd naar digitale bibliotheken. Dit liet haarfijn zien dat er nog veel winst valt te behalen op het gebied van gebruikersvriendelijkheid.
Goobi
Mijn belangrijkste reden om de Bibliothekartag te bezoeken was om meer te leren over Goobi, een open source softwareprogramma voor het inrichten van digitaliseringsworkflows. Goobi is ontwikkeld door de universiteitsbibliotheek van Göttingen en wordt in steeds meer Europese bibliotheken gebruikt. Er werd een volledige ochtendsessie aan gewijd, met aansluitend een gebruikersbijeenkomst. Hier werd het mij duidelijk dat het programma niet alleen is bedoeld voor massadigitalisering, maar ook voor kleinere en eenvoudigere digitaliseringslijnen goede diensten kan bewijzen. Bovendien blijkt de software zeer geschikt voor het coördineren van samenwerkingsprojecten. Een zeer informatieve sessie dus.
Al met al kan een bezoek aan de Bibliothekartag je een goed beeld bieden van de thema’s die momenteel in de bibliotheekwereld spelen. Dat zijn er te veel om hier te bespreken. Neem daarom vooral een kijkje op de Scoop.it die ik heb samengesteld en die een overzicht geeft van de gepubliceerde lezingen, video’s, foto’s en blogs. www.scoop.it/t/bibliothekartag-2012
Saskia van Bergen is projectleider Bijzondere Collecties bij Universitaire Bibliotheken Leiden.
Deze bijdrage komt uit IP nr. 7&8 / 2012. Het gehele nummer kun je hier lezen