In de Verenigde Staten groeit de lijst met steden die open data publiceren gestaag. Open data zijn datasets met overheidsinformatie die openbaar gepubliceerd worden door publieke partijen, om hergebruik door derden mogelijk te maken. Data.gov, de website voor open data van de Amerikaanse overheid, heeft inmiddels meer dan veertig initiatieven van lokale overheden in kaart gebracht.
Door: Edwin Mijnsbergen
In een aantal Amerikaanse steden zijn openbare bibliotheken toegetreden tot samenwerkingsverbanden die de open data toegankelijker willen maken voor burgers. Denk daarbij aan websites waar de data worden gestructureerd, voorzien van context en worden opgenomen in bibliotheekcatalogi. Die bibliotheken zien dat als een interessante aanvulling op het bestaande aanbod. Onderzoekers en andere bibliotheekbezoekers hebben zo immers niet alleen direct de beschikking over boeken, tijdschriftartikelen en andere publicaties over lokale onderwerpen, maar ook over de gerelateerde, recente datasets die bij die thema’s horen.
Een van die bibliotheken is de openbare bibliotheek van Chattanooga, een stad met iets minder dan 170.000 inwoners, in de staat Tennessee. Die organisatie ontving in het najaar van 2013 een subsidie van 50.000 dollar van de John S. and James L. Knight Foundation om, samen met de gemeente Chattanooga en de ‘Open Chattanooga Brigade’ – een lokale afdeling van de overkoepelende Code for America Brigade – een open data-portaal te bouwen en tegelijkertijd lokale journalisten en ambtenaren te trainen in het gebruik van de beschikbare data. Het belangrijkste doel van het project was om de bevolking van Chattanooga binnen een jaar laagdrempelige toegang te bieden tot de data, die feitelijk eigendom zijn van de gemeenschap als geheel.
ChattaData
De doelstellingen zijn ruimschoots behaald. Ruim anderhalf jaar later is het portaal data.chattlibrary.org uitgegroeid tot een overzichtelijk en fraai vormgegeven platform, dat rijk is aan nuttige lokale informatie. De gemeente heeft een aantal kernthema’s vastgesteld (waaronder veiligheid, onderwijs en economie) waarvan de bijbehorende droge cijfers door de bibliotheek en ‘de brigade’ zijn uitgewerkt tot presentaties die zwaar leunen op het visuele aspect. Als bezoeker ervaar je subsite ChattaData als één grote, interactieve infographic.
Het portaal biedt echter wel veel meer dan plaatjes alleen. Zo is er een speciale catalogus gebouwd voor alle beschikbare datasets en gerelateerde documenten, die verrassend veel transparantie bieden. Als je bijvoorbeeld kiest voor het thema veiligheid, krijg je zonder veel moeite een overzicht van alle verkeersboetes die in een bepaalde periode werden uitgeschreven, inclusief een omschrijving van de aard en de locatie van de overtreding.
Bezoekers kunnen echter ook een goed beeld krijgen van het bijbehorende beleid van de gemeente. Als je de statistieken rondom huiselijk geweld bekijkt, zie je niet alleen actuele data (tot twee maanden terug) maar ook wat de doelstellingen van Chattanooga zijn op dat gebied, voor het komende jaar, in hoeverre men op koers ligt om die doelstellingen te behalen, en hoe het budget voor dat beleidsonderdeel daartoe is gespendeerd. Een aantal datasets is door de Open Chattanooga Brigade ook nog eens uitgewerkt tot apps of andere toepassingen, zoals in het geval van veiligheid tot chattcrimes.com, een zogenoemde heatmap waarop je precies kunt zien in welke gebieden van de stad de meeste criminaliteit is.
Navolging elders in VS
Nate Hill, tot begin dit jaar medewerker van de bibliotheek van Chattanooga en een van de aanjagers van het project, beschouwt het portaal als een bewijs dat open data voor bibliotheken een uitgelezen kans bieden hun rol binnen lokale en regionale gemeenschappen te versterken. Hij vindt dat bibliotheken altijd de grenzen van informatie-uitwisseling zouden moeten verkennen en dat het logisch is dat juist dat instituut, als ‘de oorspronkelijke curator van publieke informatie’, zich ontfermt over open data. Omdat het dataportaal wordt gevoed met ‘live gegevens’ wordt de bibliotheek automatisch ook getransformeerd, van statische tot realtime informatiebron, zo stelt hij.
Na een rel over onterechte declaraties is Hill (in 2012 door het toonaangevende Library Journal verkozen tot ‘mover and shaker binnen de bibliotheeksector) vertrokken bij de bibliotheek van Chattanooga en vervolgens in dienst getreden bij het Metropolitan New York Library Council. Vanuit die positie hoopt hij te kunnen bewerkstelligen dat bibliotheken in New York ook projecten zullen starten rondom open overheidsdata. Hij vindt dat er nog te weinig bibliotheken zijn die de mogelijkheden ervan inzien. In New York vindt hij in ieder geval een goede basis in het portaal NYC Open Data, dat al meer dan 1300 datasets ontsluit.
Ook Boston aan de slag
Inmiddels zijn er ook andere bibliotheken aan de slag gegaan met het thema. In februari van dit jaar ontving de gemeente Boston eveneens een subsidie van de Knight Foundation, voor een project dat vrijwel identiek is aan dat van Chattanooga: From Open Data to Open Knowledge. Het toegekende bedrag bedroeg 475.000 dollar.
Binnen het project, dat een doorlooptijd van twintig maanden heeft, zal er in ieder geval een catalogus worden gebouwd voor de datasets en zal de bibliotheek onder meer trainingsprogramma’s en evenementen rondom het thema organiseren. Het project in Boston is uiteraard nog niet zo vergevorderd als dat in Chattanooga, maar er is inmiddels een portaal (www.cityofboston.gov/open), de catalogus wordt gebouwd en er zijn nieuwe samenwerkingsverbanden gestart.
Volop kansen
Of veel andere bibliotheken in de VS het voorbeeld van Chattanooga zullen gaan volgen is moeilijk te voorspellen. Zeker is wel dat er voldoende mogelijkheden liggen, ondanks de bezuinigingen waar ook de Amerikaanse bibliotheken onder zuchten. Er komt namelijk steeds meer geld beschikbaar voor steden die open data willen publiceren. Zo stelt de liefdadigheidsinstelling van Michael Bloomberg, oud-burgemeester van New York, maar liefst 42 miljoen dollar beschikbaar voor steden die projectvoorstellen doen rondom open data. Op 4 augustus jl. werden de namen van acht winnende steden bekendgemaakt, later volgen er nog meer. Het is aan de bibliotheken zelf om zich te presenteren als de ideale samenwerkingspartner. Je zou denken dat, met de behaalde resultaten in Chattanooga als voorbeeld, ieder gemeentebestuur overtuigd moet kunnen worden van de meerwaarde van de bibliotheek als partner.
Verder lezen
- Presentatie Nate Hill: Building a Civic Tech Ecosystem: Open Data and the Chattanooga Public Library: youtu.be/TCZIcqeUNtM en medium.com
- Chattanooga, TN: Open Data op Code for America: watson.photoreflect.com
- Chattanooga Open Data Portal: data.chattlibrary.org
- Open Chattanooga Brigade: openchattanooga.com
- Chattanooga Public Library: chattlibrary.org
- Open Data to Open Knowledge bij de Knight Foundation: knightfoundation.org
- What works cities van Bloomberg whatworkscities.bloomberg.org
Edwin Mijnsbergen is redacteur van IP en freelance informatiespecialist.
Deze bijdrage komt uit IP nr. 6 / 2015. Het gehele nummer kun je hier lezen