Informatiespecialist Andy Tattersall van de Sheffield University (GB) heeft een handboek samengesteld op het gebied van altmetrics. Dit is een alternatieve meetmethode van de impact van publicaties die snel resultaat oplevert. Auteur Tattersall is onder andere bekend door zijn altmetrics-workshops bij de conferentie Internet Librarian International in Londen en zijn werk voor CILIP. ‘Altmetrics blijkt duidelijk meer te zijn dan alleen maar een Facebook- of Twitter-monitoring, zoals er vaak oppervlakkig en stereotypisch over gedacht wordt.’
Door: Peter Nieuwenhuizen, senior adviseur informatiemanagement bij Rijkswaterstaat
De informatieprofessional speelt een cruciale rol in de toepassing van deze nieuwe meetmethodiek altmetrics (alternative metrics). Tattersall heeft de informatieprofessional daarom als belangrijkste doelgroep voor ogen met dit boek, die hij op de hoogte wil brengen van de laatste stand van zaken. Volgens Tattersall kan de informatieprofessional de altmetric meetmethodiek goed gebruiken om zijn vaardigheden en meerwaarde voor zijn organisatie te tonen. Hij noemt het “Getting the horse to water”: laat zien wat je kan om je gebruikers te verleiden en vervolgens enthousiast te maken voor het gebruik van deze meetmethodiek.
Nieuw handboek
Het nieuwe handboek Altmetrics: a practical guide for librarians, researchers and academics geeft inzicht in het ontstaan en de toepassing van altmetrics als een alternatieve meetmethode van de impact van publicaties. Met vijf mede-auteurs plaatst Tattersall de theorie achter de opkomende altmetrics naast de praktijk van de bibliometrie. De meeste hoofdstukken worden afgesloten met een literatuurlijst, een samenvatting van de belangrijkste punten uit het hoofdstuk, websites en suggesties voor verdere bestudering van literatuur, waardoor je je als informatieprofessional snel verder kunt verdiepen in een specifiek interessegebied.
Verschillende toepassingen
Naast de traditionele journal impact factors en de citatie scores wordt het terrein van bibliometrie verbreed door impact meting te verrichten op onder andere social media en platforms. Tattersall laat in het boek zien op welke terreinen de altmetrics ingezet kunnen worden. Vooral in de academische wereld kan de informatieprofessional altmetrics omarmen als supplement op de traditionele meetmethodiek. Hij moet wel antwoord kunnen geven op vragen als: wat zijn dan de voordelen van deze meetmethodiek, is het een goede tijdsbesteding, zijn het kwalitatief goede en betrouwbare resultaten, is het een stabiele meetmethodiek, et cetera. Tattersall gaat op al deze vragen in. De ‘embedded librarian’ kan onderzoekers helpen om de impact van de neerslag van hun wetenschappelijk werk gemakkelijker inzichtelijk te maken.
Altmetrics versus bibliometrie
Het eerste deel van het boek geeft in een zestal hoofdstukken de opkomst en achtergrond van de altmetrics weer en het toenemend belang voor de academische wereld, in relatie tot de kritiek op de traditionele bibliometrie.
In het tweede deel wordt in vijf hoofdstukken de focus gericht op de praktische toepassingen, waarbij Tattersall 41 resources & tools de revue laat passeren. Dit vormt de kern van het praktische handboek. De veelheid gaat echter wel ten koste van de diepgang: een gedegen analyse van de altmetric instrumenten ontbreekt. Het blijft bij een vluchtige beschrijving van onder andere Altmetric, FigShare, Impactstory, Kudos en PlumX (Ebsco). Tattersall laat zien hoe de meetresultaten gemakkelijk gedeeld en verspreid kunnen worden.
Voor de informatieprofessional wordt ingezoomd op de mogelijkheden om altmetrics in te zetten in de eigen organisatie en de tactieken om dit gedaan te krijgen. Ook de toepassing op mobile devices krijgt de aandacht, in de zogenaamde appmetrics.
Kritiek
Wat nog wel ontbreekt is een gedegen afweging van de validiteit van de waarde van altmetrics en meerdere casestudies die de meerwaarde onomstotelijk aantonen. Een ander kritiekpunt is dat enkele mede-auteurs beroepsmatig verbonden zijn aan bedrijven op het terrein van altmetrics zelf, zoals Euan Adie, de oprichter van de firma Altmetric (Londen) en William Gunn van Mendeley, wat hun bijdrage minder objectief maakt.
Het boek is wel een aanwinst: voor zowel de onderzoeker als de informatieprofessional is het boek toegankelijk en begrijpelijk geschreven, wat bijdraagt aan een beter inzicht in deze nieuwe meetmethodiek. Het blijkt duidelijk meer te zijn dan alleen maar een Facebook- of Twitter-monitoring, zoals er vaak oppervlakkig en stereotypisch over gedacht wordt. Tegelijkertijd is het de vraag hoe houdbaar een papieren boekuitgave is in de snel veranderende digitale wereld: nieuwe technieken en methoden kunnen misschien beter op een interactief platform toegelicht en actueel gehouden worden.
Verder lezen
Andy Tattersall (ed.), Altmetrics: a practical guide for librarians, researchers and academics. London: Facet Publishing, juni 2016, 214 pp.
Isbn 978-1-78330-010-5. Prijs: £ 39,95 (paperback)