De grondrechten van burgers zijn onvoldoende beschermd door het ontbreken van een adequaat wettelijk kader voor datagedreven werken bij de politie. Dat constateert de Wetenschappelijke Adviesraad Politie (WARP). ‘Digitalisering en AI hebben veel invloed op het politiewerk en de politie moet actiever duidelijkheid geven hoe zij hiermee omgaat.’
De WARP heeft dit advies onder de naam ‘Navigeren in niemandsland’ gegeven aan de korpschef van de politie, Janny Knol, naar aanleiding van de actuele discussies over de inzet van technologie door de politie.
Naast de noodzaak de wetgeving aan te passen, is meer duidelijkheid nodig over wat de politie doet om te zorgen dat innovaties op het gebied van AI ook maatschappelijk verantwoord zijn. De raad wijst op de risico’s van afhankelijkheid van private partijen en op het niet op orde hebben van de datahuishouding. Kennis van data- en AI-toepassingen en de mogelijke maatschappelijke consequenties hiervan zijn nog onvoldoende geborgd. Data- en AI-toepassingen worden volgens de Raad nog te beperkt ingezet. Tegelijk moet afstand worden genomen van toepassingen die het vertrouwen van burgers ondergraven.
Evaluatiecommissie instellen
De WARP adviseert daarom dat er een evaluatiecommissie Wet politiegegevens wordt ingesteld. Daarnaast is een overkoepeld kader nodig voor maatschappelijk verantwoorde innovatie op het gebied van datagedreven werk en AI. Actieve transparantie over het gebruik van AI is daarbij noodzakelijk.
‘Er moet helderheid komen over de voorwaarden voor samenwerking met private spelers’, staat in het advies. De WARP stelt dat een kritische digitale mindset binnen de politie een basisvaardigheid moet worden. Tegelijk zijn er meer mogelijkheden voor data- en AI-toepassingen om de relaties tussen de politie en burgers te versterken. ‘De politie moet bovendien publiekelijk kenbaar maken dat zij geen ambitie heeft crimineel gedrag op persoonsniveau te voorspellen, de risico’s hiervan zijn te groot.’
Het volledige advies ‘Navigeren in niemandsland’ staat hier.
Foto boven: korpschef Janny Knol en WARP-voorzitter Sandra van Thiel.