Jos Damen bekijkt nieuwe ontwikkelingen op informatiegebied en geeft een beargumenteerd waardeoordeel. De lezer krijgt afwisselend een tof initiatief of een sof voorgeschoteld. Deze keer: het nut van bibliotheek-apps.
Door: Jos Damen
Een app (kort voor mobiele applicatie) is een softwaretoepassing die geschikt is voor een slimme telefoon. Apps leiden je snel en op een aparte manier door websites heen, en zorgen voor een presentatie die geschikt is voor een klein scherm, zodat je als klant vindt wat je zoekt. Van de meeste apps is ook een versie als gewone website, maar de app zorgt enerzijds voor gebruikersgemak en goed beeld, en anderzijds voor snelheid. In feite zorgt een app ervoor dat je geen aparte software hoeft te downloaden en maakt-ie een browser praktisch overbodig.
Dat zie je als je bekijkt wat mensen om je heen met hun mobiel doen: filmpjes en foto’s kijken (Instagram en YouTube), kletsen en contacten onderhouden (Facebook, WhatsApp – waarschijnlijk de meest populaire apps) en informatie opzoeken (Wikipedia, zoekmachines, bankinformatie, NS Reisplanner). Bij dat laatste kan de bibliotheek natuurlijk aanhaken en informatiediensten aanbieden aan haar gebruikers.
In de praktijk gebeurt dat ook, maar niet altijd heel innovatief en soms zelfs op een onhandige manier. Toch zijn er diverse bibliotheektoepassingen die via apps lopen.
Toepassingen
Makkelijk en effectief: apps met informatie over de bibliotheek zelf: openingstijden, aantallen niet-bezette studieplaatsen, uitleningen, contact. Dat laatste gaat soms over in interactie: zo zijn er apps om kinderen te leren lezen via zoekspelletjes. Verlengen van boeken is hier een handige toepassing (nu nog de alerts als je boeken bijna te laat zijn). Diverse van deze toepassingen zitten ook in de apps ‘de Bibliotheek’ en Bibliotheek-WISE.
Catalogus inbouwen
De collecties toegankelijk via een app: dat klinkt logisch, maar is niet gemakkelijk. Vaak proberen de ontwerpers de standaardcatalogus om te bouwen. Even vaak werkt dat niet, zeker niet met de tegenwoordige universitaire giga-catalogi waar een paar miljoen boeken en artikelen in zitten. De meeste gebruikers vinden die, zoals een student uit Groningen me onlangs meldde, ‘zo gebruiksonvriendelijk dat je om filterend te selecteren echt het hele oppervlak van je laptopscherm nodig hebt’. De catalogus-apps van de openbare bibliotheken scoren ook niet echt hoog: ‘de Bibliotheek’ en Bibliotheek-WISE halen nog geen 3 sterren (op een schaal van 5).
Sneller gaat de directe toegang tot de inhoud, met e-books. Niet verwonderlijk is de app voor de e-books populair (www.bibliotheek.nl/e-books.html, ‘duizenden e-books’, ‘ook voor je lijst’) en natuurlijk ook de ‘luisterbieb’ en de vakantiebieb-app (www.vakantiebieb.nl; klein maar toegepast assortiment, alleen van juni t/m augustus).
Alwetende raadgever
Diensten als Google Scholar, ResearchGate en bol.com houden gebruikers wortels voor. Ze spelen de alwetende raadgever die tips geeft. Ze sturen alerts als iemand je artikel leest of citeert, en melden dat er iets interessants voor je te lezen en te koop is, op basis van het zelf opgegeven profiel of eerdere zoekacties. Dat aanprijzen werkt. Aan de slag dus: ontwikkel de Bibliotheektip App.
Jos Damen is hoofd bibliotheek & ICT van het Afrika-Studiecentrum, Universiteit Leiden.
Deze bijdrage komt uit IP nr. 5 / 2017. Het gehele nummer kun je hier lezen.