Rick Anderson, adjunct-bibliothecaris bij de University of Utah in Salt Lake City, bundelde in Libraries, Leadership, and Scholarly Communication een dertigtal scherpe stukken over de wetenschappelijke informatievoorziening. ‘Hij steekt zijn opinies over het bibliotheekwezen niet onder stoelen of banken.’
Door: Bert Zeeman
Rick Anderson is adjunct-bibliothecaris van de universiteitsbibliotheek van de University of Utah in Salt Lake City. Adjunct-bibliothecaris, daar hebben ze er in de Verenigde Staten honderden, misschien zelfs wel duizenden van. Maar Anderson onderscheidt zich van de meeste van zijn collega’s. Hij steekt zijn opinies over het bibliotheekwezen niet onder stoelen of banken en hij is nooit te beroerd om daarover en publique in discussie te gaan. Ook is hij niet bang om buiten de grenzen van het bibliotheekvak zijn opinies kenbaar te maken. Met name in de Angelsaksische bibliotheek- en uitgeefwereld is Anderson een veelgevraagd spreker.
Platforms
Anderson is niet iemand van de traditionele long form, een doorwrochte monografie over een specifiek onderwerp. Hij is meer de man van de korte, opiniërende, tot discussie prikkelende column of blogpost – stukken waarin het er vooral om gaat snel, en soms ook wat ongenuanceerd, tot de kern door te dringen. Hoewel hij ook twitter (als @Looptopper) niet schuwt, is dat toch veel minder zijn medium. Zo leidde zijn lezing over open access voor het Smithsonian Institute al snel tot vele reacties op twitter. Anderson besloot de lezing echter op een aparte website te plaatsen, want zinvolle discussies over dit onderwerp vereisen volgens hem meer dan 140 karakters.
Compilatie
En nu is er dan toch eindelijk weer een echt boek van Anderson. Nou ja, echt. Niet die doorwrochte monografie over de wetenschappelijke informatievoorziening, maar een compilatie van 35 bijdragen die hij sinds 2001 gepubliceerd heeft. Ze dateren uit de periode 2004-2015, met het zwaartepunt bij de jaren 2011-2015, en zijn eerder vooral in druk in het tijdschrift Against the Grain en online op The Scholarly Kitchen of in Library Journal’s Academic Newswire gepubliceerd.
Anderson is de koning van (met dank aan Al Gore) inconvenient truths. Kom bij hem niet aan met obligate opmerkingen over de wenselijkheid van open access, het nut van een bibliotheekcollectie of dingen-doen-omdat-we-het-altijd-zo-gedaan-hebben. Ook probeert hij ons er constant van te doordringen dat er geen gemakkelijke keuzes zijn in ons werk, dat het niet altijd (of beter: altijd niet) over een keuze tussen goed en fout gaat. Veel van de keuzes waarmee we in ons werk geconfronteerd worden zijn keuzes tussen meer of minder wenselijk, waarbij onze eigen ideeën over wat wenselijk is zullen botsen met die van anderen.
Eén realiteit
In Andersons wereld is er uiteindelijk maar één realiteit die leidend is bij onze keuzes: wat is het belangrijkste voor onze bibliotheekgebruikers? Of het nu gaat om het inchecken van tijdschriftafleveringen, het uitputtend collectioneren over een specifiek onderwerp of het met hand en tand verdedigen van de open opstelling, bij alles wat we doen dient het gebruikersperspectief doorslaggevend te zijn bij vragen als: Waarom doen we dit (nog)? Besteden we ons geld en onze tijd wel op de juiste manier? Hoe realiseren we de biggest bang for a buck?
Existentiële vragen
In een van zijn eerste bijdragen in deze bundel werkt hij dat tot in zijn uiterste consequentie uit: wat nu als de bibliotheek gemarginaliseerd zou worden? Haar budgetten wegbezuinigd, haar ruimtes voor andere doelen bestemd en het aantal medewerkers gedecimeerd? ‘How would the negative impact of that change be felt in the day-to-day lives of my university’s students and faculty?’
Existentiële vragen die volgens Anderson beter onder ogen gezien kunnen worden dan uit de weg gegaan. En als er ooit een tijd voor bibliotheken is geweest om dat te doen, dan is het nu gegeven ‘the irrelevance of past performance to future performance when everything about the context in which you’re performing has changed’. Resultaten behaald in het verleden bieden in dit digitale tijdperk nu eenmaal geen garantie voor de toekomst.
Losse vitamine
Werkt dat nu, zo’n compilatie van eerder gepubliceerde bijdragen? Ja, in dit geval wel. Zelfs als je het boek in een keer van kaft tot kaft leest, word je steeds gedwongen het even neer te leggen en bij jezelf te rade te gaan. Hoe denk ik hier nu over? Wat zou ik in Andersons schoenen gedaan hebben? Aan de andere kant, af en toe een losse vitamine-A(nderson) tot je nemen kan ook een goede methode zijn om optimaal van de prikkels in dit boek te profiteren.
Voortschrijdend inzicht?
Jammer is dat Anderson niet heeft aangegeven op welke punten hij zijn bijdragen heeft aangepast. In de introductie geeft hij aan dat op onderdelen te hebben gedaan, maar waar precies is niet duidelijk. Dat geeft af en toe toch te denken: is dit nu vintage Anderson, of is hier sprake van voortschrijdend inzicht?
Toch is ook dat kenmerkend voor Anderson. Niet vastgeroest zitten in eenmaal ingenomen standpunten, maar – desnoods na een stevige discussie – openstaan voor inzichten van anderen. Zelfs als hij zijn oorspronkelijke stellingname heeft verwoord onder het motto van zijn columns in het tijdschrift Against the Grain: ‘In My Humble But Correct Opinion’.
Bert Zeeman is adjunct-directeur van de Bibliotheek van Universiteit van Amsterdam / Hogeschool van Amsterdam.
Rick Anderson: Libraries, Leadership, and Scholarly Communication: Essays by Rick Anderson; Chicago: ALA Editions, 2016, ISBN 978-0-8389-1433-5, $ 67. Ook te verkrijgen als ebook: www.alastore.ala.org/detail.aspx?ID=11861
PASPOORT
Naam Rick Anderson
Geboren 1965
Baan Adjunct-bibliothecaris van J. Willard Marriott Library bij University of Utah
Auteur Publiceerde in 2004 het boek Buying and Contracting for Resources and Services: A How-to-Do-It Manual for Librarians
Mover & shaker In 2005 door Library Journal benoemd als een van de ’50 people shaping the future of libraries’
Blogger Is een van de ‘chefs’ van de blog The Scholarly Kitchen
Benoeming In 2016 verkozen tot president van de Society for Scholarly Publishing (SSP)
Deze bijdrage komt uit IP nr. 2 / 2017. Het gehele nummer kun je hier lezen.