Hoe zorg je ervoor dat mensen online niet alleen klikken op wat ze leuk vinden, maar ook echt goed geïnformeerd raken? Door subtiele aanpassingen op nieuwssites, zogenaamde nudges. Dat blijkt uit het onderzoek van (computationeel) sociaalwetenschappelijk onderzoeker Nicolas Mattis van de Vrije Universiteit Amsterdam.
Steeds meer mensen krijgen hun nieuws voorgeschoteld via algoritmes. Dat kan ervoor zorgen dat ze vooral artikelen zien die hun bestaande mening bevestigen. Zo zien ze minder nieuws dat maatschappelijk belangrijk of verrassend is.
Mattis onderzocht hoe slimme, subtiele aanpassingen in digitale nieuwsomgevingen het leesgedrag van mensen kunnen beïnvloeden. Hij laat zien dat nieuwsplatforms wél invloed kunnen uitoefenen. Maar er is ook een keerzijde: als nudges verkeerd worden ingezet, kunnen ze juist ongewenste effecten hebben.
Eigen nieuwsapp
Mattis testte verschillende manieren waarop je het leesgedrag van mensen kunt sturen. Bijvoorbeeld:
- Hoe artikelen worden gerangschikt op een site;
- Welke koppen en omschrijvingen worden gebruikt;
- Of er labels of aanbevelingen worden toegevoegd bij artikelen.
Vooral aanpassingen in de structuur van nieuwsplatforms – zoals welke artikelen bovenaan staan – bleken veel invloed te hebben. Andere nudges werkten beter als ze aansloten bij de persoonlijke voorkeuren van lezers.
Om zijn ideeën te testen, bouwde Mattis samen met een computerwetenschapper een eigen nieuwsapp. Deze werd een week lang gevuld met actueel nieuws en was beschikbaar in de app store. Op die manier kon hij in de praktijk onderzoeken hoe mensen reageren op verschillende soorten nudges en wat dat doet met hun betrokkenheid en kennis.
Combinatie nudges
Mattis zegt dat het belangrijk is om niet te vertrouwen op een enkele nudge, maar juist op een slimme combinatie van technieken die elkaar versterken. Zo kunnen nieuwsplatforms een positieve bijdrage leveren aan een beter geïnformeerde samenleving.