Een scriptie over lezen van verhalende teksten van papier en scherm en een project voor een digitale leeromgeving werden op 10 november 2016 tijdens het KNVI Jaarcongres in Nieuwegein bekroond met respectievelijk de Victorine scriptieprijs en een eervolle vermelding. Een onderzoek onder wetenschappers naar nieuw ontwikkelde tools kreeg de Victorine Initiatiefprijs. En een studie naar algoritmen in de literaire kritiek werd bekroond met de Victorine 2016. Frank Huysmans, voorzitter van het Victorine van Schaickfonds, deelde ook een ‘verjaardagscadeau’ uit aan het vakblad IP, dat in 2016 twintig jaar bestaat.
Victorine 2016: Peter Verhaar (Universiteit Leiden)
De prijs voor de beste publicatie op het vakgebied van informatieprofessionals ging naar Peter Verhaar, als bibliothecaris werkzaam bij de Universiteitsbibliotheek Leiden. Grotendeels onopgemerkt werkte hij in de afgelopen jaren aan zijn proefschrift ‘Affordances and Limitations of Algorithmic Criticism’, een onderzoek naar de mogelijkheden en beperkingen van het gebruik van algoritmen in de literaire kritiek.
De vraag die hierin centraal staat is hoe ver je kunt komen in het bedrijven van literaire kritiek met behulp van computationele methoden, wanneer je niet ‘close reading’ bedrijft van een beperkte set teksten uit een bepaalde periode, maar ‘distant reading’ van de gehele corpus met behulp van de computer. Hoewel de analyse beperkt blijft tot het werk van één dichter, weet de auteur, aldus de jury, te overtuigen in zijn pogingen om literaire kenmerken als assonantie en consonantie, alliteratie, eindrijm en binnenrijm, evenals metrum te analyseren en inzichtelijk grafisch weer te geven.
Victorine Initiatiefprijs 2016: Bianca Kramer en Jeroen Bosman (bibliotheek Universiteit Utrecht)
Voor hun initiatief 101Innovations kregen Bianca Kramer en Jeroen Bosman van de bibliotheek van de Universiteit Utrecht de Victorine Initiatiefprijs 2016. Zij namen het initiatief voor een onderzoek onder wetenschappers over de gehele aardbol naar nieuw ontwikkelde tools die zij gebruiken om hun werk te stroomlijnen.
De data zijn vrijgegeven voor analyse door wie maar wil. Het onderzoek biedt inzicht in de verspreiding van onderzoekstools onder verschillende disciplines en werelddelen en is daarmee, aldus de jury, een belangrijke bron voor wie wil weten hoe het wetenschapsbedrijf aan het veranderen is.
Initiatief – Eervolle vermelding: Alda de Weger (Fontys Hogeschool Eindhoven)
Een eervolle vermelding ging naar teamleider Alda de Weger en haar collega’s van de mediatheek van de Fontys Hogeschool, locatie Eindhoven. In die mediatheek is men, in een project genaamd ‘Elles’, erin geslaagd om in korte tijd een digitale leeromgeving te creëren op basis van het idee van ‘blended learning’, een mix van online en contactonderwijs.
Dit in goede samenwerking met docenten van de opleidingen en de uitgevers van de leermaterialen. Door klein te beginnen in de vorm van een pilot is het gelukt om iets voor elkaar te krijgen dat tot de verbeelding van veel andere mediatheken in het hoger onderwijs zou kunnen spreken, aldus de jury.
Victorine scriptieprijs 2016: Marjolein Wiersma (Rijksuniversiteit Groningen)
In haar scriptie, getiteld Stories on Screen: Reading Books in the Age of Digitization, doet Marjolein Wiersma verslag van een onderzoek naar het lezen van verhalende teksten van papier en van scherm. Waar we geneigd zijn om een boek op papier en hetzelfde boek op een scherm als inwisselbaar te zien, geeft de auteur van deze thesis argumenten voor een andere visie. Sommige verhalende teksten lenen zich beter voor het ene medium dan voor het andere. Het gaat daarbij om de leeservaring: hoe we interacteren met het verhaal, op meerdere niveaus.
Deze thesis van de research master Literaire en Culturele Wetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen blinkt volgens de jury uit in inhoudelijke diepgang, een heldere schrijfstijl en – het oog wil ook wat – een opmaak die heel mooi bij de inhoud aansluit.
‘Verjaardagscadeau’ voor IP
Tot slot kreeg het 20-jarige vakblad IP een cadeau aan te bieden in de vorm van een ‘financiële injectie’ van 8000 euro. Het geld wordt besteed aan een online tijdschriftenarchief op de IP-site. Bovendien gaat IP in 2017 experimenteren met een digitale uitgave naast het bestaande blad.