Marieke van Erp, hoofd van het DHLab van het KNAW Humanities Cluster, heeft een ERC Consolidator Grant van 2 miljoen euro ontvangen. Dankzij deze financiering kan ze starten met het project TRIFECTA, dat AI-technologieën zoals taal- en semantische webtechnologie combineert om gecontextualiseerde informatie te halen uit gedigitaliseerde bronnen.
Deze informatie over complexe entiteiten en concepten zal in een speciale database worden beschreven. ‘Het geesteswetenschappelijk onderzoek kan nog zo veel meer informatie halen uit big data’, zegt Van Erp. ‘De huidige rijkdom aan gedigitaliseerde bronnen biedt het geesteswetenschappelijk onderzoek enorme mogelijkheden, maar helaas zijn de huidige AI-technologieën voor analyse van deze big data niet in staat om complexe concepten als identiteit en veranderingen door de tijd weer te geven.’ Juist het onderzoeken van complexe entiteiten en concepten is de kern van geesteswetenschappelijk onderzoek. Het doel van TRIFECTA is het verbeteren en bevorderen van deze technologieën om te kunnen omgaan met veranderingen in de tijd en verbanden te kunnen leggen tussen verschillende verhalen.
VOC als complexe entiteit
Als voorbeeld van een complexe entiteit wordt de VOC genoemd, die zich door de eeuwen heen heeft ontwikkeld van een handelsmaatschappij tot een organisatie met een eigen munt en leger. In de Nederlandse taal is het een begrip dat ondernemerschap illustreert – denk aan de VOC-mentaliteit en de uiteenlopende meningen die hierover bestaan. Een dergelijk concept maakt deel uit van een ingewikkeld netwerk van nationale identiteiten. Het is in de loop van de tijd ingrijpend veranderd en het sluit aan bij veel verschillende verhalen met verschillende opinies erover. De technologieën die binnen TRIFECTA worden verbeterd, kunnen straks hiermee omgaan en zorgen ervoor dat het onderzoek op big data pas echt interessante en verrassende resultaten oplevert, stelt het KNAW.
De European Research Council (ERC), die in 2007 door de Europese Unie is opgericht, is de belangrijkste Europese financieringsorganisatie voor excellent grensverleggend onderzoek. Het KNAW Humanities Cluster (HuC) is een samenwerkingsverband van de KNAW-instituten het Huygens Instituut, het Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) en het Meertens Instituut. Het KNAW HuC huisvest onderzoekers, experts in digitaal data- en collectiebeheer, (data)collecties en digitale infrastructuur