Waar het vertrouwen en de interesse in het nieuws in het algemeen iets zijn gedaald, blijft het vertrouwen in de nieuwsmerken stabiel. Nieuwssites en -apps zijn inmiddels de meest gebruikte bron van nieuws. Dit blijkt uit het Digital News Report Nederland 2022 dat het Commissariaat voor de Media heeft uitgebracht.
Het Digital News Report Nederland 2022 gaat over nieuwsgebruik in Nederland. Samen met het Reuters Institute for the Study of Journalism is het onderzoek begin 2022 voor de vijfde keer uitgevoerd, vlak voordat Rusland op 24 februari Oekraïne binnenviel. Uit het rapport blijkt dat na twee jaar met veel nieuws over de coronapandemie de interesse in en het gebruik van nieuws is afgenomen, zowel in Nederland als wereldwijd en met name onder jongeren. Tegelijk checkt nog altijd 82% van de Nederlanders minstens dagelijks het nieuws.
Nieuwssites, apps en toegang
De daling van het gebruik van televisie en dagbladen voor nieuws zet in 2022 door. Afgezien van de oudste leeftijdsgroep zijn inmiddels in alle andere leeftijdsgroepen nieuwssites en -apps de meest gebruikte bron van nieuws. Ook het eerste nieuws van de dag wordt in toenemende mate online gebruikt. Sociale media worden steeds meer als voornaamste bron van nieuws genoemd. Onder jongeren is dat ruim een kwart.
De meeste Nederlanders gaan online rechtstreeks naar een nieuwsapp of -site. Wel is er een trend te zien dat rechtstreekse toegang afneemt en men steeds meer in aanraking komt met nieuws via indirecte toegang, zoals nieuwsverzamelsites, meldingen en zoekmachines. Deze verandering is met name zichtbaar onder jongeren. De toegang tot nieuws wordt dus langzamerhand steeds meer bepaald door gepersonaliseerde meldingen of door de tussenkomst van een aanbevelingssysteem, zo stelt het rapport.
Zorgvuldigheid persoonsgegevens
Een derde van de Nederlanders heeft zich inmiddels geregistreerd voor een nieuwsdienst om toegang te krijgen tot exclusieve en gepersonaliseerde content. Nederlanders vertrouwen erop dat nieuwsorganisaties zorgvuldig met hun persoonsgegevens omgaan. Slechts 17% vertrouwt dit niet. Wantrouwen over de omgang met persoonsgegevens is bij socialemediawebsites en online verkopers veel hoger. In andere landen vertrouwt men nieuwsorganisaties minder met hun persoonsgegevens.
Vertrouwen in nieuws en onafhankelijkheid
Van de Nederlanders vertrouwt 56% het merendeel van het nieuws. Het vertrouwen in het nieuws is wisselend per jaar. Tijdens de coronapandemie steeg het vertrouwen en begin 2022 is dit weer iets gedaald. Die daling is vooral te zien in de jongste leeftijdsgroep. Ook in de meeste andere landen is het vertrouwen gedaald; in vergelijking daarmee is Nederland nog steeds het land waar een sterk vertrouwen bestaat in het merendeel van het nieuws.
Het vertrouwen in de nieuwsmerken blijft stabiel. Zorgen over foutieve of misleidende informatie online nemen in alle leeftijdsgroepen af en zijn relatief klein in vergelijking met andere landen. Zorgen over des- en misinformatie hangen dus niet sterk samen met vertrouwen. Wat wel met vertrouwen samenhangt, is de waardering van de onafhankelijkheid van Nederlandse nieuwsmerken. Zijn de nieuwsmedia onafhankelijk, dan worden de nieuwsorganisaties ook vertrouwd. Bijna de helft van de Nederlanders vindt dat nieuwsmedia meestal onafhankelijk zijn van oneigenlijke overheids- of politieke invloeden; 44% vindt nieuwsmedia meestal onafhankelijk van oneigenlijke zakelijke of commerciële invloeden. Dit is sinds 2016 nauwelijks veranderd. Vergeleken met andere landen oordelen Nederlanders positief over de onafhankelijkheid van nieuwsmedia, met name als het gaat om onafhankelijkheid van politiek of overheid.
Download hier het Digital News Report Nederland 2022.