Raad voor Cultuur: veranker in Bibliotheekwet gemeentelijke plicht instandhouding bibliotheek

In zijn vandaag uitgebrachte advies Een bibliotheek voor iedereen noemt de Raad voor Cultuur het kwalijk dat niet iedereen in Nederland meer toegang heeft tot een openbare bibliotheek in de eigen gemeente, mede als gevolg van het feit dat het totaalbedrag dat gemeenten reserveren voor een eigen openbare bibliotheekvoorziening sinds 2010 met maar liefst 19% is gedaald. De Raad adviseert daarom om wettelijk te verankeren dat elke gemeente de plicht heeft om te zorgen voor een eigen openbare bibliotheekvoorziening. Verder pleit de Raad onder meer voor een Nationale Bibliotheekagenda en voor het in het leven roepen van een erkende bibliothecarissenopleiding.

De Raad voor Cultuur komt met het advies op verzoek van minister Van Engelshoven (OCW) in het kader van de evaluatie van de in 2015 ingevoerde Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen (Wsob), waarbij met name gekeken wordt naar de doeltreffendheid en effecten van de wet in de praktijk. De wet is in het najaar van 2019 geëvalueerd door KWINK groep, Panteia en Rebel Group, maar daarnaast heeft de minister ook aan de Raad voor Cultuur gevraagd advies uit te brengen over de staat van het Nederlandse bibliotheekwerk.

De Raad voor Cultuur concludeert in zijn advies, getiteld Een bibliotheek voor iedereen. Versterking Bibliotheekwet noodzakelijk (pdf), dat met de Wsob de vijf in de wet genoemde functies weliswaar vaak zijn versterkt, waardoor op sommige plaatsen de bibliotheek floreert als nooit tevoren, maar dat tevens duidelijk is dat de wet geen versterking heeft gebracht op een cruciaal aspect: burgers kunnen er niet op vertrouwen dat er in hun gemeente een volwaardige bibliotheekvoorziening aanwezig is.

De Raad stelt dat niet iedere inwoner van Nederland meer toegang heeft tot een kwalitatief hoogstaand bibliotheekaanbod. Daarnaast zijn, ook na invoering van de Wsob, de spreiding en bereikbaarheid van de openbare bibliotheek nog altijd onvoldoende. Bovendien is sinds 2014 het niveau van de gemeentelijke bekostiging (gecorrigeerd voor prijsinflatie) met 8,8 procent gedaald en vanaf 2010 zelfs met bijna 19 procent.

Concluderend stelt de Raad daarom vast dat het huidige stelsel van openbare bibliotheken onder hoge druk staat. Het stelsel heeft de afgelopen jaren met veel bezuinigingen te maken gehad en de afname van het aantal bibliotheekvoorzieningen, in de zin van de wet, zal volgens de Raad naar verwachting de komende jaren doorzetten, waardoor de verschillen in het aanbod tussen gemeenten zullen toenemen.

Lees verder op bibliotheek.nl