Hans van Hartevelt, directeur KIT bibliotheek, breekt een lans voor zijn bibliotheek die met sluiting wordt bedreigd. ‘Dit betekent ook impliciet het droogleggen van 200 bibliotheken in ontwikkelingslanden.’
Door: Hans van Hartevelt
Sinds staatssecretaris Knapen zijn voornemen kenbaar heeft gemaakt om de culturele activiteiten van het Koninklijk Instituut voor de Tropen niet meer te willen financieren, is er veel gezegd over kaalslag in de cultuursector. In bijna alle gevallen wordt gesproken over het immense verlies wanneer het Tropenmuseum en het Tropentheater sluiten. Dat het KIT ook over een enorme schat aan informatie beschikt, blijft steeds onderbelicht, en dat is te begrijpen aangezien het museum in Nederland een blikvanger van formaat is. Maar het KIT beschikt ook over een bibliotheek die zijn oorsprong vindt in de 18e eeuw. Deze bibliotheek maakt onderdeel uit van de afdeling Information & Library Services, en deze afdeling is heel wat meer dan een ‘gewone bibliotheek. Gevreesd moet worden dat de staatssecretaris de hele afdeling schaart onder de noemer cultuur, en deze beeldvorming behoeft dringend correctie.
De bibliotheek van het KIT (niet te verwarren met de bibliotheek die in het museum is gevestigd) is met meer dan 1 miljoen documenten (10 kilometer!) een van de grootste bibliotheken in de wereld op het gebied van ontwikkelingslanden. Op de eerste plaats vraag je je af of er in Europa geen plaats kan zijn voor een bibliotheek die een schat aan informatie herbergt over koloniën en over (de geschiedenis van) ontwikkelingssamenwerking. Maar er is nog een heel andere reden waarom de sluiting van de afdeling Information & Library Services voorkomen moet worden en dat heeft te maken met de rol die we spelen in en voor ontwikkelingslanden.
Wij onderhouden nauwe relaties met bibliotheken in Afrika. Dankzij een unieke samenwerkingsrelatie met Elsevier, zijn wij in staat om ruim 200 bibliotheken in de armste landen via het internet toegang te bieden tot actuele informatie, bestaande uit miljoenen tijdschriftartikelen op het gebied van landbouw, gezondheid, economie en sociale wetenschappen; informatie die cruciaal is voor lokale ontwikkeling en zelfs mensenlevens spaart. Sluiten van de afdeling en dus van o.a. de KIT bibliotheek, betekent dan ook impliciet het droogleggen van 200 bibliotheken in ontwikkelingslanden; nergens wordt er door de staatssecretaris aangegeven hoe hij denkt de schade bij deze bibliotheken (toch al vaak stiefkindjes) te beperken terwijl we juist spreken over het overbruggen van de kennisachterstand in ontwikkelingslanden.
En er is nóg veel meer dat wordt afgebroken en dat lijkt niemand zich te realiseren. De afdeling verzorgt ook trainingen op afstand, werkt aan capaciteitsversterking om lokaal bibliotheken en informatiecentra op te bouwen om onze collega’s in Afrika te ondersteunen om zelf een levensvatbare informatievoorziening op te bouwen voor studenten en wetenschappers die in eigen land nauwelijks voorzieningen hebben. Aanvullend maken we portals die toegang bieden tot belangrijke informatie. We ondersteunen lokaal bibliotheken in het conserveren van unieke collecties.
Terug naar Nederland: Information & Library Services mag dan geen grote publiekstrekker zijn, wel onderhouden we voor 40 ontwikkelingsorganisaties een databank die alle rapporten over ontwikkelingssamenwerking ontsluit en ter beschikking stelt zodat de ontwikkelingssector een lerende sector kan zijn, leveren we informatie aan ontwikkelingsorganisaties zoals Artsen zonder Grenzen en hebben we dé bibliotheek voor ontwikkelingsprofessionals.
Sluiting van deze bibliotheek betekent het beëindigen van informatievoorziening voor nationale en internationale instellingen en een klap voor de kennisinfrastructuur.