Bijna 700 informatieprofessionals zijn op 13 december jl. in gesprek gegaan over het thema Smart Humanity, bij sessies als Patatje Oorlog, Datapoly, AI for good en Design Thinking for Human Wicked Problems. De inspirerende en exclusieve setting van Filmmuseum Eye in Amsterdam was een weloverwogen keuze: een informatie-hub voor filmkenners, een museum met een uitgebreide fysieke en digitale collectie, en een open ontmoetingsplaats die midden in de samenleving staat. Een samenleving die enorm verandert. De Koninklijke Nederlandse Vereniging van Informatieprofessionals (KNVI) bereidt zijn leden voor op hun veranderende rol in die samenleving.
Smart Humanity
De toekomst was deze dag even onder handbereik. Smart Humanity is niet alleen een inhoudelijk thema dat de KNVI gebruikt om opnieuw richting te geven aan het vakgebied. Het is ook een beweging die betekenis geeft aan wat er allemaal aan het veranderen is in de maatschappij. Die beweging mede helpen vormgeven, is een belangrijke opdracht aan informatieprofessionals en bepaalt onze toekomst. Meer dan 70 sprekers over 5 thema’s in een non-stop programma hebben daar een bijdrage aan geleverd.
De ethiek van mens en/of machine
‘Ethiek is niet alleen een rem, maar ook een motorblok, gaspedaal en stuur!’ Aldus Maxim Februari, schrijver en filosoof, tijdens zijn lezing ‘Data bestaan niet’. De inzet van techniek en de ontwikkeling van ICT leveren nu al grote ethische discussies op. Discussies waar we niet aan voorbij kunnen gaan, juist omdat wij als mensen deze techniek en de algoritmes daarin zelf maken. Aan informatieprofessionals geeft hij de opdracht om daar vooraf de juiste morele vragen over te stellen. Prof. Ben van Lier vermoedt dat het wellicht al te laat is: al die met elkaar communicerende apparaten ontwikkelen nu al een eigen ethische norm, zonder onze menselijke tussenkomst. Een norm gebaseerd op de berekening van een ‘gemiddeld’ wenselijk gedrag, geabstraheerd uit heel veel beschikbare data over ons. Komen we kennis en competenties te kort?
Opdracht van nu voor de toekomst
Jim Stolze, tech ondernemer op Amsterdam Science Park, wil inzetten op het opbouwen van meer kennis. De nationale cursus over Artificial Intelligence zal helpen om de mystiek rondom algoritmen en ICT wat weg te halen. Tegelijkertijd komt daarvoor in de plaats een gesprek over wat we kunnen, wat we willen en hoe we morele vragen blijven stellen.
Pier Eringa, CEO Prorail, verwoordt het heel praktisch: “Informatieprofessional, steek niet alleen je vinger op, maar je hele hand. Laat weten waar managers en bestuurders keuzes maken die grote impact hebben op een organisatie. Professionals zijn vaak bescheiden en genuanceerd, maar moeten de kans pakken om op cruciale beslismomenten het verschil te maken. Professionals zijn mede-verantwoordelijk om dit te uiten. Als wij dit niet doen, doet niemand het!”.