Het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) bevat de justitiële dossiers van zo’n 425.000 personen die werden verdacht van collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vanaf 2025 is dit archief openbaar en voor iedereen in te zien. Vooruitlopend hierop worden in september, oktober en november informatiebijeenkomsten gehouden.
Een laagdrempelig toegankelijk CABR biedt de mogelijkheid om tot dialoog te komen, nieuwe (wetenschappelijke) inzichten op te doen en het verleden te verwerken. Voor nabestaanden van verdachten, maar ook voor nabestaanden van vervolgingsslachtoffers en verzetsdeelnemers die voorkomen in het CABR, echter kan de emotionele impact van het online doorzoekbare archief groot zijn. Het kan nieuwe en confronterende informatie bevatten over wat er met familieleden is gebeurd, waar deze van zijn verdacht of voor zijn veroordeeld. Daarnaast kan de oorlogsgeschiedenis in kleinere gemeenschappen nog erg leven.
In gesprek gaan
Om hierover in gesprek te gaan organiseren Oorlog voor de Rechter, ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum en de regionaal historische centra (RHC’s) komend najaar diverse informatiebijeenkomsten door het hele land. Zo zullen de mogelijkheden van een digitaal doorzoekbaar CABR voorbijkomen, maar ook het verkrijgen van de juiste zorg, hulp en ondersteuning. Verder zal worden stilgestaan bij de regionale oorlogsgeschiedenis.
De eerste data van de informatiebijeenkomsten zijn inmiddels bekend. De aftrap is op 9 september in Overijssel bij Collectie Overijssel in Zwolle. Op 17 november vindt er een informatiebijeenkomst plaats in Friesland bij Tresoar in Leeuwarden. Op de websites van Oorlog voor de Rechter en ARQ staat een overzicht van alle data en locaties.
Oorlog voor de Rechter is een gezamenlijk project van het Nationaal Archief, WO2NET, het Huygens Instituut en NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. Onder de vlag van dit project wordt het CABR gedigitaliseerd en worden de gedigitaliseerde archiefstukken leesbaar en doorzoekbaar gemaakt door middel van AI.
Foto boven: het CABR zoals het ooit was ondergebracht bij Justitie, bron: CABR.